Χριστός γεννάται, η πλάσις αναγεννάται
Γράφει ο Γεώργιος Μεταξάς
Φίλες και φίλοι του ιστολογίου μας, εις έτη πολλά και καλά Χριστούγεννα!
Είχα ήδη ξεκινήσει κάποια άλλα άρθρα, αλλά τελικά προτίμησα να τ' αφήσω εκείνα και να καταπιαστώ με την ανάλυση του Ιερού Μυστηρίου της Θείας Ενανθρωπίσεως. Πριν συνεχίσω, θα ήθελα να τονίσω ότι το ιστολόγιό μας απευθύνεται σε ΟΛΟΥΣ τους Ορθοδόξους χριστιανούς, Παλαιού και Νέου Ημερολογίου, αδιακρίτως. Αν κι ο υποφαινόμενος ακολουθεί το Παλαιό Ημερολόγιο, εν τούτοις θέλησα να ανεβάσω τώρα αυτό το άρθρο, για να το διαβάσουν όλοι ανεξαιρέτως. Φυσικά, είναι ευπρόσδεκτοι στο ιστολόγιό μας, όλοι οι άνθρωποι, ανεξαρτήτως θρησκείας και φυλής, που επιθυμούν να γνωρίσουν την Ορθόδοξο Θεολογία.
Φτάνουμε αισίως στην ημέρα των Χριστουγέννων. Την ημέρα που έμελλε να σημαδέψει πολλαπλώς την ανθρωπότητα κι όχι μόνο. Όλο το σύμπαν βίωσε αυτό το φοβερό Μυστήριο κι όλη η πλάση ανακαινήθηκε χάρη σ' αυτό. Δεν ήταν κάποια αοφνιδιαστική κίνηση από μέρους του Θεού. Τόσο οι εβραϊκές κοινότητες, όσο κι οι Έλληνες, είχαν ενημερωθεί γι' αυτήν τη μέρα που θα άλλαζε ο κόσμος. Από την μία οι προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης, κι από την άλλη οι χρησμοί των ελληνικών μαντείων και των Συβιλλών, είχαν προετοιμάσει την Λεκάνη της Μεσογείου για την έλευση του Θεού.
Χαρακτηριστική είναι η σκηνή όπου ο Προμηθέας, στο έργο του Αισχύλου "Προμηθεύς Δεσμώτης", προφητεύει την έλευση του Ιησού με αξιοσημείωτη λεπτομέρεια, λέγοντας ότι ο λυτρωτής του θα γεννηθεί από την παρθένο Ιώ και τον Θεό. Θα είναι δηλαδή υιός Θεού και υιός Παρθένου. Αυτός ο Θεάνθρωπος θα καταλύσει την εξουσία των παλαιών θεών και θα αφανίσει αυτούς και την δύναμή τους (908,920). Για να του απαντήσει ο Ερμής με την φοβερή φράση: «τοιοῦδε μόχθου τέρμα μή τι προσδόκα, πρὶν ἂν θεῶν τις διάδοχος τῶν σῶν πόνων φανῇ, θελήσῃ τ' εἰς ἀναύγητον μολεῖν Ἅιδην κνεφαῖά τ' ἀμφὶ Ταρτάρου βάθη.» (στ. 1041 - 1043). (νεοελληνική απόδοση: «μην περιμένεις να λυτρωθείς από τους πόνους προτού θεός πάρει τα πάθη τα δικά σου πάνω του και με τη θέλησή του κατέβει στον ‘Άδη τον ανήλιαγο, στους άφεγγους του Ταρτάρου βυθούς»). Μήπως αυτό δεν έκανε ο Ιησούς με τη σταυρική Του θυσία; Οι προφητείες αυτές του Αισχύλου, περιγράφουν με απίστευτη ακρίβεια τόσο την έλευση του Χριστού, όσο και την θυσία Του. Κυρίως όμως τονίζουν το λόγο της Θείας Ενανθρωπίσεως που είναι η σωτηρία των ανθρώπων. Όχι μία απλή σωτηρία. Ο Χριστός ήλθε για να σηκώσει από τους δικούς μας ώμους την αμαρτία και να τη φορτωθεί Εκείνος, ώστε να μας δοθεί η ευκαιρία της μετοχής στην Ουράνιο Βασιλεία, η οποία μέχρι τη Γέννησή Του, ήταν αποκλεισμένη. Μέχρι τότε, δίκαιοι και άδικοι, κατέληγαν στον Άδη. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Λαζάρου, ο οποίος όταν ανεστήθη από τον Χριστό, έτρωγε μέλι με τη... "σέσουλα" μήπως μετριάσει ο έρμος την πικρίλα που του είχε μείνει στο στόμα από την τριήμερο παραμονή του στον Άδη.
Τρομερή ήταν και η προφητεία του Απόλλωνος, όταν ερωτήθηκε σχετικώς:
"ΕΙΣ ΜΕ ΒΙΑΖΕΤΑΙ ΟΥΡΑΝΙΟΣ ΦΩΣ. ΚΑΙ Ο ΠΑΘΩΝ ΘΕΟΣ ΕΣΤΙΝ. ΚΑΙ ΟΥ ΘΕΟΤΗΣ ΠΑΘΕΝ ΑΥΤΗ. ΑΜΦΩ ΓΑΡ ΒΡΟΤΟΣ ΟΜΩΣ ΚΑΙ ΑΜΒΡΟΤΟΣ. ΑΥΤΟΣ ΘΕΟΣ ΗΔΗ ΚΑΙ ΑΝΗΡ. ΠΑΝΤΑ ΦΕΡΩΝ ΠΑΡΑ ΠΑΤΡΟΣ, ΕΧΩΝ ΤΕ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΣ ΑΠΑΝΤΑ. ΠΑΤΡΟΣ ΜΕΝ ΕΧΩΝ ΖΩΟΝ,. ΑΛΚΗ ΜΗΤΡΟΣ ΔΕ, ΧΘΙΝΗΤΟΙ ΣΤΑΥΡΟΝ. ΤΑΦΟΝ, ΥΒΡΙΝ, ΑΝΙΑΤΟΥ, ΚΑΙ ΑΠΟ ΒΛΕΦΑΡΩΝ ΠΟΤΕ ΧΕΥΑ ΔΑΚΡΥΑ ΘΕΡΜΑ. ΠΕΝΤΕ ΔΕ ΧΙΛΙΑΔΑΣ ΕΚ ΠΕΝΤΕ ΠΥΡΡΩΝ ΚΟΡΕΣΑΙ. ΤΟ ΓΑΡ ΘΕΛΕΙΝ, ΑΒΡΟΤΟΣ ΕΛΚΕΙ. ΧΡΙΣΤΟΣ ΕΜΟΣ ΘΕΟΣ ΕΣΤΙΝ1. ΕΝ ΞΥΛΩ ΤΑΝΥΣΘΕΙΣ. ΩΣ ΘΑΝΕΝ ΕΚ ΤΑΦΗΣ, ΕΙΣ ΠΟΛΟΝ ΕΛΚΩΝ."
(Απόδοση στη νεοελληνική: «Ένας ουράνιος με πιέζει ισχυρά, ό οποίος είναι φως τριλαμπές. Αυτός είναι ο παθών Θεός, χωρίς να πάθει τίποτε ή Θεότης Του, διότι είναι συγχρόνως θνητός και αθάνατος. Αυτός είναι συγχρόνως Θεός και άνθρωπος, που υποφέρει από τους θνητούς τά πάντα, δηλαδή τον σταυρό, την ύβριν, την ταφή. Αυτός κάποτε από τα μάτια του έχυσε δάκρυα θερμά. Αυτός πέντε χιλιάδες χόρτασε με πέντε άρτους, κάτι που ήθελε δύναμη θεϊκή. Ο Χριστός είναι ο δικός μου Θεός, ο οποίος εσταυρώθη εις το ξύλον, ο οποίος εξέπνευσεν, ο οποίος εκ του τάφου ανήλθεν εις τον ουρανόν».)
(ο σιναϊτικός κώδιξ 327, όπου αναγράφεται η προφητεία του Απόλλωνος)
Κι η προφητεία του Απόλλωνος, δε σταματάει εδώ. Συνεχίζει...
"ΣΥΝΑΧΘΕΝΤΕΣ ΔΕ ΟΙ ΣΟΦΟΙ ΕΙΠΟΝ ΤΩ ΑΠΟΛΛΩΝΙ. ΠΡΟΦΗΤΕΥΣΟΝ ΗΜΑΣ ΛΕΞΑΣ, Ω ΑΠΟΛΛΩΝ, ΤΙΝΟΣ ΜΕΤΑ ΣΕ ΔΟΜΟΣ ΟΥΤΟΣ ΕΣΤΑΙ; ΑΠΟΛΛΩΝ ΑΠΟΚΡΙΝΑΜΕΝΟΣ ΤΟΥΤΟΙΣ ΕΦΗ. «ΟΣΑ ΜΕΝ ΠΡΟΣ ΑΡΕΤΗΝ ΚΑΙ ΚΟΣΜΟΝ ΟΡΩΡΕ ΠΟΙΕΙΝ, ΠΟΙΕΙΤΕ. ΕΓΩ ΔΕ ΕΦΕΤΜΕΥΩ ΤΡΕΙΣ ΕΝΑ ΜΟΥΝΟΝ ΥΨΙΜΕΔΟΝΤΑ ΘΕΟΝ, ΟΥ ΛΟΓΟΣ ΑΦ, ΕΝ ΑΔΑΗ ΚΟΡΗ ΕΓΚΥΜΟΣ ΓΕΝΟΜΕΝΟΣ, ΕΝ ΑΠΑΝΤΙ ΚΟΣΜΩ ΩΣΠΕΡ ΠΥΡΦΟΡΟΝ ΤΟΞΟΝ ΔΙΑΔΡΑΜΩΝ ΑΛΙΕΥΣΕΙ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΩΣΠΕΡ ΙΧΘΥΑΣ ΒΥΘΟΥ ΕΚ ΤΗΣ ΑΠΙΣΤΙΑΣ, ΟΥΣ ΚΑΙ ΖΩΓΡΗΣΑΣ ΠΑΤΡΙ ΠΡΟΣΑΞΕΙ ΔΩΡΟΝ. ΜΑΡΙΑ ΔΕ ΤΟΥΝΟΜΑ ΑΥΤΗΣ». ΚΑΙ ΤΑΥΤΑ ΠΡΟΦΗΤΕΥΣΑΣ ΑΠΟΛΛΩΝ ΕΙΠΕ."
Απόδοση στη νέα ελληνική:" Συγκεντρωμένοι δε οι σοφοί είπαν προς τον Απόλλωνα: «προφήτευσε σ’ εμάς προφήτη Απόλλωνα, τίνος μετά από σένα θα είναι ο οίκος αυτός;» Αποκρινόμενος ο Απόλλων προς αυτούς είπε:
«Όσα σχετικά με την αρετή και την κοσμιότητα έχει παρακινηθεί να κάνει, πράττετε και σεις. Εγώ δε, προφητεύω έναν μόνον τρισυπόστατο Θεό εκτεινόμενο εις τα ύψη, του οποίου ο ανείπωτος Λόγος αφού κυοφορηθεί σε κόρη ανυποψίαστη, όπως ακριβώς το πυρφόρο τόξο, θα αιχμαλωτίσει όλον γενικώς τον κόσμο όπως ακριβώς τους ιχθείς από το βάθος της απιστίας. Δώρο θα τον προσφέρει εις τον Πατέρα. Μαρία δε το όνομα αυτής».
Τι παραπάνω να ειπωθεί γι' αυτήν την προφητεία;
Θα διερωτάται ο αναγνώστης για ποιον λόγο χρησιμοποίησα τις αρχαιοελληνικές προφητείες κι όχι τις βιβλικές της Παλαιάς Διαθήκης. Ο λόγος είναι ότι αφ' ενός οι αρχαιοελληνικές καταδεικνύουν την αποστολή του Ιησού κι αφ' ετέρου αιτιολογούν τη μνημειώδη φράση Του: "Ἐλήλυθεν ἡ ὥρα ἵνα δοξασθῇ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου" (Ιωάννην, 12, στ. 23),διότι οι Έλληνες που ζήτησαν να μιλήσουν με τον Ιησού, δεν το έκαναν τυχαία. Γνώριζαν τις ελληνικές προφητείες περί του Κυρίου. Τις συνέκριναν με αυτά που έμαθαν γι' Αυτόν και κατάλαβαν ότι Αυτός ήταν ο προφητευόμενος.
Αξίζει να σημειωθεί ότι εκείνος που διέσωσε μεγάλο μέρος των αρχαιοελληνικών προφητειών περί του Ιησού, ήταν ο Μέγας Αθανάσιος, ο οποίος χρησιμοποίησε κάποιες εξ αυτών, στη Β' Οικουμενική Σύνοδο, για να στηρίξει την Ορθοδοξία έναντι των αιρετικών, αλλά και για να βοηθήσει στην αρχική σύνταξη του Συμβόλου της Πίστεως, το οποίο διαμορφώθηκε οριστικά στην Γ' Οικουμενική Σύνοδο.
Η κοσμοσωτήριος Γέννησις του Χριστού
Η ενανθρώπιση του Υιού και Λόγου του Θεού, δεν έγινε σε κάποια τυχαία χρονική στιγμή. Το ακριβώς αντίθετο. Ήταν το τέλειο χρονικό σημείο. Εκείνη την περίοδο οι τρεις μεγάλοι πολιτισμοί της αρχαιότητας βρισκόταν σε σημαντικό σημείο καμπής. Από τη μία το Ισραήλ, το οποίο είχε ήδη ξεπέσει χάρη στη διαφθορά του ιερατείου και χάρη στη ρωμαϊκή κατοχή. Το θρησκευτικό τοπίο ήταν ομιχλώδες, με τους ιερείς να έχουν συγκεντρώσει κοσμική εξουσία, ώστε να πλουτίζουν εις βάρος του λαού. Αλήθεια, μας θυμίζει κάτι πιο σύγχρονό μας αυτό;
Η δε υποκρισία συναγώγων, γραμματέων και Φαρισαίων, είχε φτάσει στο αποκορύφωμά της, με τον Θεό να μετατρέπεται σε εργαλείο προσπορισμού κι όχι λατρείας. Η θρησκευτική παρακμή του Ισραήλ, άγγιζε τα όρια του ξεπεσμού που συνέβη όταν ο Μωυσής παρέλαβε τις Δέκα Εντολές, όπου κατεβαίνοντας από το όρος, είδε τους Εβραίους να προσκυνούν το χρυσό μοσχάρι του Βάαλ που είχαν φτιάξει λιώνοντας τα χρυσά τους κοσμήματα. Ο λαός του Ισραήλ, είχε χάσει το δρόμο του σε τραγικό σημείο.
Απο την άλλη πλευρά, η ρωμαϊκή αυτοκρατορία είχε εξαπλωθεί, όχι μόνο στρατιωτικά αλλά και πολιτισμικά. Κι όσοι έχουν μελετήσει την (πραγματική) ιστορία, γνωρίζουν πολύ καλά ότι η Ρώμη δεν είχε τίποτε το ηθικό να προσφέρει. Ήταν μια αυτοκρατορία βουτηγμένη στη διαφθορά σε όλα τα επίπεδα (ηθική, πολιτισμική, οικονομική, πολιτική, θρησκευτική), κι αυτό εφήρμοσε στις περιοχές που κατακτούσε.
Τέλος, η αρχαία Ελλάδα. Η Ελλάδα, βρισκόταν κι εκείνη υπό ρωμαϊκή κατοχή, με ένα ιδιότυπο καθεστώς ελευθερίας, αφού εκτός από τους Ρωμαίους, μόνο οι Έλληνες κατείχαν το δικαίωμα του να εμφανίζονται ως Ρωμαίοι πολίτες. Κι αυτό τους έδινε το δικαίωμα να κινούνται ελεύθερα στα όρια της αυτοκρατορίας. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι η ρωμαϊκή διαφθορά δεν είχε διαβρώσει και το ελληνικό ιερατείο. Χαρακτηριστικό τούτου αποτελεί το μαντείο των Δελφών, το οποίο εξέδιδε χρησμούς που ευνοούσαν τους Ρωμαίους. Με το αζημίωτο βέβαια. Ωστόσο, στην Αθήνα κυρίως, παρουσιάστηκε ένα "περίεργο" φαινόμενο. Οι Έλληνες ήδη είχαν αρχίσει να γυρίζουν τις πλάτες στους θεούς. Η διδασκαλία του Σωκράτους, του πρώτου Έλληνα που μαρτύρησε για χάρη του Θεού στον ελλαδικό χώρο, περί ενός Θεού, λάμβανε όλο και περισσότερο έδαφος. Σύμφωνα με αρχαίες μαρτυρίες, όταν ο Απόστολος Παύλος ήλθε στην Αθήνα είδε μια προτομή όπου αναγραφόταν η φράση "τω αγνώστω Θεώ". Οι μαρτυρίες λένε ότι το εικονιζόμενο πρόσωπο, έμοιαζε εκπληκτικά με αυτό του Ιησού.
Όμως, το ελληνικό στοιχείο, δεν ήταν μόνο εκεί. Ήταν και στη Ναζαρέτ. Όπως μας μεταφέρει ο Ντάνιελ Ροπς στο βιβλίο του "Η καθημερινή ζωή στην Παλαιστίνη στα χρόνια του Ιησού", η Ναζαρέτ ήταν δωρική αποικία η οποία εξιουδαΐστηκε μετά από σφοδρές μάχες, μόλις 93 χρόνια προ της ελεύσεως του Χριστού. Ήτοι, το 93π.Χ. Επομένως, και το ελληνικό στοιχείο της περιοχής από τη μία ασπάστηκε δια της βίας τον ιουδαϊσμό κι από την άλλη, εισήλθε κι αυτό στο κλίμα της διαφθοράς και στο μπέρδεμα που δημιουργήθηκε από Ισραήλ, Ρώμη και Ελλάδα. Με λίγα λόγια, απ' όλες τις πλευρές ο Θεός είχε περάσει αν όχι σε τρίτη ή τέταρτη μοίρα, δεύτερη στην καλύτερη.
Και κάπως έτσι φτάσαμε στην ενανθρώπιση του Κυρίου. Εκτός των όσων ανέφερα παραπάνω, μην ξεχνάμε κι εκείνο που προανέφερα. Ότι δηλαδή, πριν από την Γέννηση του Θεανθρώπου, όλοι ανεξαιρέτως, δίκαιοι και άδικοι, πήγαιναν στον Άδη μετά θάνατον. Αυτή ήταν μία από τις "τιμωρίες" που έπρεπε να υποστεί το ανθρώπινο γένος εξ αιτίας της παρακοής των πρωτοπλάστων. Το έργο που ανέλαβε ο Υιός και Λόγος του Θεού, ήταν πολλαπλό και ασύλληπτο για τον ανθρώπινο νου. Έπρεπε να υπενθυμίσει στην ανθρωπότητα ότι ο Θεός είναι παρών, να επαναφέρει την ανθρωπότητα στο δρόμο Του, και παράλληλα να δώσει διέξοδο στον άνθρωπο, ώστε να επανέλθει στην προπτωτική του κατάσταση. Και το τελευταίο, θα γινόταν υπό όρους. Οι όροι αυτοί, τέθηκαν από τον ίδιο τον Ιησού, τόσο στην εν γένει διδασκαλία Του, αλλά κυρίως στην επί του όρους ομιλία του, όπου τους βρίσκουμε στους "μακαρισμούς".
Θα κάνω μια παρένθεση εδώ, για να πω ότι κατανοώ ότι το κείμενο είναι μεγάλο σε έκταση, αλλά πώς θα μπορούσε κάποιος να μιλήσει για το Μέγα Μυστήριο της Ενανθρωπίσεως με λίγα λόγια; Δυστυχώς, δε γίνεται. Γι' αυτό επικαλούμαι την διάκρισή σας και την υπομονή σας και παρακαλώ να με συγχωρέσετε. Θα προσπαθήσω σε αυτό το άρθρο να αποφύγω τα τετριμμένα που έχουν χιλιοειπωθεί, καταφεύγοντας σε στοιχεία που είτε δεν έχουν ειπωθεί καθόλου, είτε έχουν περάσει απαρατήρητα, είτε λίγοι ασχολήθηκαν με αυτά.
Είδαμε λοιπόν τους λόγους για τους οποίους απεφασίσθη ο Χριστός να έλθει στη Γη. Το πώς ήταν το επόμενο βήμα. Και στο πώς, είναι ακριβώς που συντελείται το Μέγα Μυστήριο. Ο Θεός Λόγος, δε γινόταν να έλθει μέσω της καθιερωμένης σύλληψης μεταξύ ανδρός και γυναικός. Έπρεπε να υπάρχει ένα πάναγνο "δοχείο". Κι αυτό το "δοχείο" βρέθηκε στο πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου. Η Παναγία, ήταν εκ κοιλίας μητρός προορισμένη γι' αυτόν τον σκοπό. Έλαβε το χάρισμα της ταπείνωσης, της εγκράτειας και πολλά άλλα. Ύστερα, εισήλθε στον Ναό, όπου και προετοιμάστηκε πνευματικά προκειμένου να γίνει "νύμφη Θεού". Όταν ήλθε εκείνη η ώρα, έλαβε το μήνυμα από τον Αρχάγγελο Γαβριήλ. Η ταπείνωσή της ωστόσο, δεν την άφηνε να καταλάβει το πώς θα μπορούσε εκείνη να γίνει σκεύος εκλογής κι ακόμη περισσότερο, το πώς θα μπορούσε να κυοφορήσει χωρίς συνουσία. Το πιο τρομερό ήταν πως ούτε ο Γαβριήλ μπορούσε να κατανοήσει αυτό το Μυστήριο στην ολότητά του. Ακόμη κι εμένα που γράφω αυτό το κείμενο αν κάποιος με ρωτήσει το πώς έγινε, ως μόνη απάντηση έχω το απλό και λακωνικό "Θεός είναι, ό,τι θέλει κάνει". Ούτε καν οι Άγιοι όσο ήταν εν ζωή δεν μπορούσαν να κατανοήσουν αυτό το Μυστήριο. Πόσο μάλλον εγώ που δεν τους φτάνω ούτε στη σκόνη των παπουτσιών τους. Σκέφτομαι όμως, Εκείνος που δημιούργησε το σύμπαν και τον άνθρωπο, λογικό είναι να μπορεί να παρέμβει στο δημιούργημά Του και να το γονιμοποιήσει κατά το δοκούν. Άλλωστε, Εκείνος παρέχει τη ζωή.
Επελέγη λοιπόν η απόφαση, να βιώσει ο Ιησούς όλα τα στάδια της ανθρώπινης ζωής, πλην ενός. Της δια συνουσίας συλλήψεως. Από την θαυματουργική γονιμοποίηση του ωαρίου της Θεοτόκου και μετά, ο Ιησούς γίνεται άνθρωπος. Όμως, όπως κάθε ωάριο όταν γονιμοποιείται, έτσι κι αυτό έλαβε τα στοιχεία από τον Θεό Πατέρα και τη θνητή μητέρα, προκειμένου οι δύο φύσεις να ενωθούν σε μία και να εμφανιστεί ως τέλειος Θεός κι ως τέλειος άνθρωπος ταυτόχρονα. Δύο φύσεις ενωμένες μεν, αλλά ασυγχίστως διακριτές. Αυτό σημαίνει ότι η μία φύση, δεν επηρέαζε την άλλη. Συνυπήρχαν ως μονάδα και δρούσαν αυτόνομα κατά περίπτωση. Ως άνθρωπος είχε τις ανθρώπινες σωματικές αδυναμίες που δεν είχε ως Θεός. Πεινούσε, διψούσε, κουραζόταν, κοπίαζε, πονούσε, μάτωνε. Ως τέλειος Θεός, εμφάνιζε τις θεϊκές αρετές της πραότητας, της φιλανθρωπίας, της μακροθυμίας κοκ.
Τι συνέβη στο σπήλαιο της Βηθλεέμ;
Το αρχικό ερώτημα θα μπορούσε να είναι "γιατί ο Ιησούς δε γεννήθηκε στη ζεστασιά και τη θαλπωρή του σπιτιού του Ιωσήφ;" Η απάντηση είναι απλή. Υπήρχε η προφητεία ότι θα γεννηθεί ο βασιλεύς του Ισραήλ. Οι αστρολόγοι του Ηρώδη, διέβλεψαν ότι ήταν η ώρα να πραγματοποιηθεί αυτή η προφητεία. Καθώς ο Ηρώδης - ας μου επιτραπεί η έκφραση - είχε μαύρα μεσάνυχτα από την πνευματική σημασία της προφητείας, αλλά και διότι οι αυλοκόλακες τον τσιγκλούσαν ότι θα χάσει τη βασιλεία από τον Μεσσία, πίστεψε ότι κινδυνεύει. Κι έτσι άρχισε να αναζητεί το ποιος ήταν ο προφητευόμενος. Έτσι, ο Ιωσήφ, έπρεπε να εξασφαλίσει αφ' ενός μεν τη Γέννηση του Κυρίου κι αφ' ετέρου την ασφάλεια των παιδιών του. Για να προλάβω την επόμενη ερώτηση, θα σας πω ότι όχι! Δε θα μπορούσε ο Ηρώδης να σκοτώσει το Θείο Βρέφος. Δε θα το επέτρεπε ο Θεός. Όμως υπήρχε κίνδυνος για όλους τους υπόλοιπους: τον Ιωσήφ, τη Θεοτόκο, τα παιδιά του Ιωσήφ. Κι όλοι ήταν απαραίτητοι για το Σχέδιο του Θεού. Επομένως, έπρεπε πρωτίστως εκείνοι να γλυτώσουν από την εωσφορική μανία του Ηρώδου.
Έτσι, φτάνουμε στο ταπεινό σπήλαιο της Γεννήσεως. Έναν μικρό στάβλο όπου φτωχά και ταπεινά ο Χριστός παίρνει την πρώτη Του εν τη Γη ανάσα. Κι εδώ είναι που εμφανίζονται όλοι οι ιεροί συμβολισμοί. Ο Ιησούς γεννάται εν μέσω ανθρώπων. Αρχικά η Θεοτόκος η οποία συμβολίζει όχι μόνο την Αρχέγονη δημιουργία, αλλά και την άκρα ταπείνωση. Ο Ιωσήφ, ο οποίος ανέλαβε καθήκοντα θετού πατέρα, που σημαίνει κυρίως το ρόλο του ανθρώπινου προστάτη. Αμέσως έχουμε δύο από τις ιδιότητες του Θεού: αυτήν του Αρχέγονου (και ταυτόχρονα άχρονου, αχώρητου κι άναρχου) και αυτήν του προστάτη της δημιουργίας. Οι τρεις μάγοι, που φέρνουν μαζί τα πολύτιμα δώρα τους, λιβάνι, σμύρνα και χρυσό, τα οποία συμβολίζουν άλλες τρεις ιδιότητες του Ιησού: Ο Μελχιόρ έφερε τον χρυσό, σύμβολο της επιγείου βασιλείας. Ο Γκασπάρ έφερε το λιβάνι, σύμβολο της θείας καταγωγής. Και ο Βαλτάσαρ έφερε τη σμύρνα, η οποία συμβόλιζε τον πρόωρο θάνατο του Ιησού. Δηλαδή τις ιδιότητες του βασιλέως, του Θεού και της αυταπάρνησης η οποία προέρχεται από την άμετρο αγάπη του Θεού για τον άνθρωπο και γενικώς της δημιουργίας Του. Ακολουθούν οι βοσκοί, οι οποίοι συμβολίζουν τον "Καλό ποιμένα". Άλλη μια ιδιότητα του Χριστού, που ήρθε για να ποιμάνει το ανθρώπινο γένος με αγάπη, έλεος, μακροθυμία και στοργή.
Ύστερα έχουμε έναν συμβολισμό που αφορά εμάς. Τα ζώα! Τα ζώα ήρθαν να ζεστάνουν το Θείο Βρέφος, δείχνοντας το σεβασμό και την εκτίμηση προς τον Δημιουργό. Μια ελάχιστη ανταπόδοση απέναντι στην πρόνοιά Του, διδάσκοντάς μας έτσι την ευγνωμοσύνη που οφείλουμε απέναντι στο Θεό. Τέλος, έχουμε τους Αγγέλους. Αχ αυτοί οι Αγγελοι! Δεν μπορώ με τίποτα να φανταστώ την ευτυχία και τη συγκίνηση που ένοιωθαν καθώς για πρώτη φορά, χάρη στον άνθρωπο, μπορούσαν να δουν το δεύτερο πρόσωπο της Υπεραγίας Τριάδος, αφού μέχρι τότε το Φως Του ήταν τέτοιο που δεν τους το επέτρεπε. Δε γίνεται σε καμία περίπτωση να περιγραφούν αυτά τα συναισθήματα. Ανεκδιήγητη κι ανεκλάλητη η χαρά τους. Τέτοιο ήταν το Μέγα αυτό Μυστήριο, που έκανε αργότερα τον υμνωδό να γράψει "παιδίον νέον ο προ αιώνων Θεός", μη έχοντας άλλον τρόπο να το περιγράψει. Διότι αυτή ακριβώς ήταν η πραγματικότητα.
Για δε το Άστρο της Βηθλεέμ, έχουν γραφτεί πολλά και διάφορα. Από σύνοδο πλανητών, μέχρι ό,τι άλλο λογικό και παράλογο μπορεί να εκφέρει ο - περιορισμένος - ανθρώπινος νους. Η πιο πρόσφατη ανοησία, εκφράστηκε από κάποιον Mark Matney, πλανητικό επιστήμονα της NASA, ο οποίος, βασιζόμενος σε κάποιες καταχωρήσεις Κινέζων του 5ου π.Χ. αιώνος, ισχυρίζεται ότι το Άστρο της Βηθλεέμ ήταν κομήτης σε πορεία σύγκρουσης με την Γη. Σε αυτό θ' αφήσω τον Αλβέρτο Αϊνστάιν ν' απαντήσει: "Δύο πράγματα είναι άπειρα: το σύμπαν και η ανθρώπινη βλακεία και δεν είμαι σίγουρος για το σύμπαν" (σ.σ. κάποιοι ισχυρίζονται ότι αυτή η φράση δεν ανήκει στον Αϊνστάιν, ωστόσο δεν υπάρχουν ατράνταχτες αποδείξεις γι' αυτό). Υποθέτω ότι ο Matney ανακάλυψε κάποιο μοναδικό είδος κομήτη που στέκεται στον ουρανό, λάμπει και τον βλέπουν λίγοι... Δεν εξηγείται αλλιώς.
Η αλήθεια είναι ότι το λεγόμενο Άστρο της Βηθλεέμ, φέρεται από ορισμένους Αγίους να ήταν Άγγελος Κυρίου, κατά πάσα πιθανότητα Σεραφείμ, ο οποίος φώτιζε το σπήλαιο της Γεννήσεως και καθοδήγησε τους τρεις μάγους, τη στιγμή που ο Ηρώδης και πολλοί άλλοι, είτε δεν μπορούσαν να το δουν, είτε αν το έβλεπαν να μην μπορούσαν να εκτιμήσουν το πού βρισκόταν και προς τα πού έδειχνε.
Όπως προανέφερα, η Γέννηση του Κυρίου, ήρθε ν' αλλάξει τα δεδομένα. Ενώ πριν δεν υπήρχε σωτηρία και δίκαιοι - άδικοι κατέληγαν στον Άδη, πλέον όλα αυτά άλλαξαν. Κι άλλαξαν σε συμπαντικό επίπεδο. Όχι μόνο σε ανθρώπινο. Η μέχρι εκείνη τη στιγμή πτωτική φύση του ανθρώπου, είχε επηρεάσει τα πάντα γύρω του: ζώα, φυτά, έδαφος κοκ. Με την Γέννηση του Κυρίου, όλα ανακαινίστηκαν, μαζί με τον άνθρωπο. Κι επειδή όλα στη φύση που δημιούργησε ο Θεός λειτουργούν ως ντόμινο, η ανακαίνιση του ενός, πυροδότησε την ανακαίνιση του άλλου και αυτό επεκτάθηκε σε όλο το σύμπαν.
Τι σημαίνει για εμάς σήμερα η Γέννηση του Κυρίου
Θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι ναι μεν ο Χριστός εγεννήθη άπαξ, όμως το μήνυμά της Ενανθρωπίσεως είναι διαχρονικό. Κάθε χρόνο, τιμάμε αυτήν τη μνήμη του Μυστηρίου της Γεννήσεως, αλλά όχι σαν ευκαιρία να ξοδέψουμε έναν πακτωλό χρημάτων για στολίδια, δώρα, κρεατικά, φαγητά κοκ. Όλα αυτά αποτελούν τον ευτελισμό και τον εκμαυλισμό του νοήματος των Χριστουγέννων. Και το νόημα των Χριστουγέννων είναι πνευματικό κι υπερβατικό. Όχι υλικό. Για σκεφτείτε λίγο. Φωτίζουμε μπαλκόνια, δέντρα, καραβάκια, αυλές με λαμπιόνια και στολίδια. Γιατί να μην γεμίζουμε τους εαυτούς μας με πνευματικά λαμπιόνια και στολίδια; Δηλαδή, γιατί να μην στολίζουμε τον εαυτό μας με αρετές; Δε λέω, καλά τα υλικά στολίδια, αλλά αυτά δεν πρόκειται να μας οδηγήσουν στην Ουράνιο Βασιλεία. Μόνο τα πνευματικά στολίδια μπορούν. Ας δούμε τι έκανε ο Θεός με την Γέννηση του Κυρίου, και να κάνουμε το αντίστοιχο:
- Έδειξε συγχώρεση. Άρα ας συγχωρέσουμε κι εμείς εκείνους που μας πίκραναν.
- Έδειξε έλεος. Ας δείξουμε κι εμείς έλεος στον συνάνθρωπο.
- Έδειξε ευσπλαχνία. Ας δείξουμε κι εμείς ευσπλαχνία στους άλλους.
- Έδειξε φιλανθρωπία. Ας γίνουμε κι εμείς φιλάνθρωποι.
- Έδειξε την ανιδιοτελή αγάπη Του. Ας δώσουμε κι εμείς ανιδιοτελή αγάπη στο συνάνθρωπο και στο σύνολο της δημιουργίας.
- Έφερε Ειρήνη (κι επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία). Ας γίνουμε κι εμείς ειρηνοποιοί.
- Μας ανακαίνισε. Ας ανακαινίσουμε κι εμείς τον εαυτό μας, διώχνοντας τα πάθη και γεμίζοντας αρετές.
- Μας έδωσε δεύτερη ευκαιρία. Ας δίνουμε κι εμείς δεύτερες ευκαιρίες στον συνάνθρωπο.
- Μας έδωσε διέξοδο προς τη σωτηρία. Ας δείχνουμε κι εμείς αυτήν τη διέξοδο στο συνάνθρωπο ώστε να σωθεί κι εκείνος.
- Μας έδωσε ελπίδα. Ας μην απελπιζόμαστε με το να του δείχνουμε εμπιστοσύνη. Κι αν βλέπουμε κάποιον που είναι απελπισμένος, ας τον βοηθήσουμε δίνοντάς του τη διέξοδο που μας έδωσε ο Θεός.
- Μας απήλαξε από τα δεσμά της αμαρτίας. Ας απαλλαγούμε κι εμείς απ' αυτά μέσω της μετάνοιας και της εξομολογήσεως.
Φτάνοντας στο τέλος, και ζητώντας συγγνώμη που σας κούρασα με τη φλυαρία μου, θα προέτρεπα όλους μας, και πρώτον εμένα, αυτά τα Χριστούγεννα να ξεκινήσουμε να στολίζουμε περισσότερο τον πνευματικό μας εαυτό και λιγότερο τα αντικείμενα γύρω μας. Είναι κι αυτός ένας τρόπος να δείξουμε ευγνωμοσύνη στον Θεό, που καταδέχτηκε όχι μόνο να γίνει άνθρωπος για να μας σώσει, αλλά και που - αργότερα - καταδέχτηκε να βασανιστεί και να σταυρωθεί για να μας λυτρώσει από τα δεσμά του θανάτου. Είναι ένας τρόπος να Του πούμε "Κύριε, όσα έκανες για εμάς, δεν πήγαν χαμένα. Ιδού! Γίνομαι αυτό που με δίδαξες να είμαι. Αυτό που με δημιούργησες να είμαι"... Κι αυτή είναι η υπέρτατη πράξη ευγνωμοσύνης απέναντί Του. Αμήν. Γένοιτο.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου